| Rozkoszna herbatka czy śmiertelna trucizna…?
Tytuł artykułu lub jego treść albo jej część mogą pochodzić ze źródeł, które nie zostały oficjalnie przetłumaczone na język polski.
|
Wiedza naukowa na świecie różni się w zależności od narodu. Przed wojną stuletnią większość ludzi – z wyjątkiem Narodu Ognia – korzystała z technologii sprzed epoki przemysłowej. W latach powojennych postęp naukowy i technologiczny gwałtownie przyspieszył i stał się bardziej powszechny. Aby zrekompensować brak uzdrowicieli z Plemienia Wody, opracowano środki lecznicze[1]. Miasto Republiki stało się głównym ośrodkiem nauki, skupiając wiele gałęzi przemysłu, których produkty trafiały na cały świat.
Pomimo szybkiego rozwoju niektóre dziedziny nauki wciąż pozostają w pewnym stopniu ograniczone. Do wybitnych naukowców należą mechanik[2], rodzina Sato oraz Varrick.
Nomadowie Powietrza[]
Drzwi do sanktuarium Południowej Świątyni Powietrza są przykładem naukowej wiedzy Nomadów Powietrza.
Historia Nomadów Powietrza wskazuje, że nie mieli wielu przełomów naukowych ani osiągnięć technologicznych. Ich wiedza i wynalazki w dużej mierze opierały się na magii powietrza. Nomadowie Powietrza opracowali także obszerny zbiór planów budowlanych podczas podróży do innych narodów.[1].
Architektura[]
Każda kultura znanego świata ma wybitne przykłady architektury. Świątynie Nomadów Powietrza wznoszono ze starannie obrobionego kamienia, zwykle na odległych górskich szczytach. Najbardziej niezwykła jest Zachodnia Świątynia Powietrza, której pagody zakotwiczone są na wystającym fragmencie klifu, sprawiając wrażenie odwróconych do góry nogami[3]. Północna Świątynia Powietrza ma ponad cztery tysiące lat lat i istniała – przynajmniej w pewnej formie – już za życia guru Laghimy[4].
Zarówno Południowa, jak i Północna Świątynia Powietrza posiadają sanktuaria. Drzwi do nich zabezpieczono skomplikowanym mechanizmem, który można otworzyć wyłącznie za pomocą magii powietrza lub maszyn naśladujących tę sztukę[2][5].
Nauka o środowisku[]
Nomadowie Powietrza doskonale rozumieli świat przyrody i starali się wyrządzać środowisku jak najmniej szkód. Świadomość wpływu człowieka na naturę była cechą charakterystyczną ich kultury i mocno łączyła się z filozofią niestosowania przemocy. Nomadowie mieli również wystarczającą wiedzę techniczną, by wytwarzać takie przedmioty jak lotnie[6]. Dzięki wykorzystaniu magii powietrza i naturalnych prądów powietrznych były one ekologicznymi środkami transportu, które nie powodowały zanieczyszczeń.
Filozofia[]
Choć Nomadowie Powietrza nie byli naukowcami w ścisłym znaczeniu, posiadali rozwinięte koncepcje filozoficzne dotyczące świata i miejsca ludzkości w nim. Wiara we współczucie, unikanie przemocy i szacunek dla wszelkiego życia stanowiły fundament ich kultury. Rozumieli również wpływ emocji na stan psychiczny człowieka, relacje międzyludzkie i więź ze światem zewnętrznym. Ogólnie rzecz biorąc, Nomadowie mieli silniejsze wierzenia duchowe niż inne narody, co odciągało ich od rozwoju technologicznego.
Akolici powietrza, którzy podtrzymują tradycje Nomadów Powietrza, również zazwyczaj trzymają się z dala od nauki, mimo że żyją w epoce postępu naukowego i technologicznego. Są jednak bardziej otwarci na świat niż ich poprzednicy, o czym świadczy choćby zrozumienie przez Jinorę wewnętrznej budowy radia[7], czy fakt, że było ono wykorzystywane w Północnej Świątyni Powietrza, aby ułatwiać komunikację.
Plemię Wody[]
Z powodu częstych najazdów Narodu Ognia podczas wojny stuletniej Południowe Plemię Wody przeżyło okres stagnacji w nauce i technologii. Północne Plemię Wody osiągnęło wyższy poziom rozwoju, szczególnie w architekturze, ale ogólnie wiedza obu plemion pozostawała dość prymitywna w porównaniu z Królestwem Ziemi czy Narodem Ognia. Choć Bagienne Plemię Wody leżało na terytorium Królestwa Ziemi, było odizolowane od sąsiednich ludów i również nie rozwinęło zaawansowanej technologii. W czasach Awatar Korry oba polarne plemiona poczyniły znaczne postępy naukowe i technologiczne, częściowo dzięki ściślejszym kontaktom między sobą i ze światem.
Astronomia[]
Katara korzystała z mapy gwiazd, aby poruszać się po Pustyni Si Wong.
Plemiona Wody od zawsze łączyła silna więź kulturowa z księżycem. Według ich opowieści to właśnie on pierwszy nauczył ludzi magii wody. Choć przekaz ten ma bardziej duchowy niż naukowy charakter, wywarł wpływ na ich podejście do wiedzy. Fazy księżyca mają ogromne znaczenie: rosnący księżyc stopniowo wzmacnia magię wody, pełnia daje szczyt możliwości magom, a ubywający księżyc stopniowo je osłabia. Zaćmienia mogą nawet całkowicie odebrać im moc. Plemiona wiedziały także, że księżyc kieruje pływami oceanicznymi, co było kluczowe dla ich podróży, ponieważ od wieków uchodzili za doskonałych żeglarzy i nawigatorów. Również gwiazdy odgrywały istotną rolę w nawigacji, pozwalając plemionom poruszać się po obcych terytoriach[8].
Inżynieria[]
Ze względu na wodniste tereny, Plemiona Wody wyspecjalizowały się w budowie statków — od małych łodzi rybackich[6], po większe okręty wojenne i handlowe zdolne do długich rejsów[9].
Pod koniec wojny stuletniej Sokka zaprojektował wyjątkową łódź podwodną napędzaną magią wody, która odegrała ważną rolę podczas inwazji na Naród Ognia[10].
Geografia[]
Plemiona Wody posiadają umiarkowaną wiedzę geograficzną. Ich wojownicy sporządzają i studiują mapy, poznając kształty kontynentów i charakterystyczne cechy świata[11].
Medycyna[]
Osobny artykuł: Uzdrawianie
Uzdrawianie jest przykładem naukowej wiedzy Plemienia Wody.
Magia wody może być używana do leczenia ran, takich jak skaleczenia czy oparzenia, łagodzenia chorób wywołanych zanieczyszczeniem, wspierania zdrowia psychicznego, a także do poprawy przepływu chi w organizmie[9]. Umiejętności te przyczyniły się do rozwoju solidnych podstaw medycyny wśród Plemion Wody, gdyż wymagały znajomości anatomii i ścieżek chi[12]. Plemiona szczycą się również szkołami kształcącymi przyszłe uzdrowicielki i uzdrowicieli. Ich wiedza mogła być stosowana nie tylko z wykorzystaniem magii, lecz także w praktykach takich jak joga, aby wspierać przepływ energii[13].
Do leczenia używano także ziołowych środków, mikstur, proszków, nalewek i innych tradycyjnych metod[14]. W Południowym Plemieniu Wody na przeziębienia stosowano pastę z tłuszczu i pieprzowych jagód[15]. W erze Roko, członkowie Bagiennego Plemienia Wody zbierali alchemiczne zioła, z których przygotowywali lecznicze balsamy[1].
Metalurgia i rzemiosło[]
Chociaż Plemiona Wody używają metalowych narzędzi, ich wiedza z zakresu metalurgii pozostaje stosunkowo prymitywna w porównaniu z innymi narodami. Nie jest jasne, czy samodzielnie wytapiają metal, czy raczej handlują, by go zdobyć. Wyróżniali się natomiast w obróbce drewna i kości, z których powstawała duża część ich narzędzi i broni. Mężczyźni z plemion wykorzystywali też te umiejętności do tworzenia tradycyjnych naszyjników zaręczynowych.
Królestwo Ziemi[]
Planetarium jest jednym z wielu naukowych studiów Królestwa Ziemi.
Królestwo Ziemi jest jednym z najbardziej zaawansowanych naukowo państw na świecie. Przed powstaniem Zjednoczonej Republiki Narodów ustępowało pod względem technologicznym jedynie Narodowi Ognia. Ze względu na ogromne rozmiary, zróżnicowaną gęstość zaludnienia i różnorodność mieszkańców, poziom rozwoju nie jest jednolity — miasta cechują się wyższym stopniem zaawansowania niż tereny wiejskie.
Odkrycie magii metalu przez Toph Beifong pod koniec wojny stuletniej otworzyło wiele nowych możliwości technologicznych. Choć innowacje te, podobnie jak sama magia metalu, nie są jednakowo rozpowszechnione w całym Królestwie Ziemi, pozwalają na unowocześnianie i udoskonalanie wielu dotychczasowych rozwiązań.
Antropologia[]
Uniwersytet Ba Sing Se posiada Wydział Antropologii, którym niegdyś kierował profesor Zei. Prowadził zajęcia poświęcone kulturom pustynnym [16] i twierdził, że odkrył zaginione cywilizacje na terenie Królestwa Ziemi. Odbył też wyprawę na Pustynię Si Wong, aby lepiej poznać tamtejsze plemiona[8].
Astronomia[]
Planetarium w Bibliotece Wan Shi Tonga, choć nie zostało stworzone przez obywateli Królestwa Ziemi, jest cudem astronomii i inżynierii mechanicznej. Dzięki systemowi pokręteł na centralnym panelu można ustalić pozycję słońca, księżyca i gwiazd w dowolnym dniu[8].
Medycyna[]
Żaby leśne są wykorzystywane w celach leczniczych.
Królestwo Ziemi dysponuje szeroką wiedzą medyczną. Lekarze, zielarze i uzdrowiciele duchowi stosują setki ziół i nalewek do leczenia różnych dolegliwości — od łysienia po gorączkę[17][18][19]. Rośliny lecznicze wykorzystuje się przy chorobach, ranach i bólach[20], często przygotowując z nich herbaty ziołowe. Popularne są również masaże lecznicze. Niektóre mikstury łączy się z magią wody, co zwiększa ich skuteczność, przykładowo w leczeniu oparzeń[21]. Maści i balsamy stosuje się na wysypki, na przykład kiedy Iroh zatruł się krzewem białego nefrytu[22]. W niektórych praktykach leczniczych ważną rolę odgrywa równowaga przepływu chi. Akupunktura, polegająca na wbijaniu cienkich igieł w określone punkty, pomaga uśmierzać ból[13][23], natomiast stawianie baniek ma usuwać zastój energii poprzez przykładanie rozgrzanych szklanych naczyń w odpowiednich miejscach[22].
W Królestwie Ziemi stosuje się także chirurgię. Lekarze pracują głównie w większych miastach, ale można ich czasami znaleźć mniejszych miejscowościach oraz w jednostkach wojskowych. Do roku 296 p.Z. najbardziej wykwalifikowani specjaliści często służyli jednak na dworach arystokracji[21]. Zielarze zajmują się uprawą i badaniem roślin leczniczych, takich jak drzewo sandałowe, liść bananowca czy korzeń imbiru. W tradycyjnej medycynie wykorzystuje się również produkty zwierzęce, jak zamrożone żaby leśne[24], a do kauteryzacji odciętych kończyn stosuje się rozgrzane żelazo[25].
Inne postępy[]
W dziedzinie inżynierii i technologii szczególnie wyróżniał się mechanik, twórca wielu użytecznych wynalazków. Łączył praktyczną wiedzę, zapewniając siłom Królestwa Ziemi przewagę podczas wojny stuletniej. Po jej zakończeniu Ume zasłynęła jako innowacyjna wynalazczyni i architektka, która pragnęła unowocześnić swój kraj[26].
Zoologia[]
Zoologowie z Uniwersytetu Ba Sing Se zajmowali się sprowadzaniem rzadkich zwierząt do prywatnej kolekcji Króla Ziemi Kueia[27], w tym partnerki dla Bosco, której jednak nigdy nie odnaleziono[28].
Naród Ognia[]
Naród Ognia był najbardziej rozwiniętym naukowo narodem w czasie wojny stuletniej.
Astronomia[]
Naród Ognia posiada rozległą wiedzę astronomiczną i potrafi przewidywać zjawiska takie jak przybycie Komety Sozina. Wiedza ta pozwala im wykorzystać moc komety, gdy ta znajdzie się wystarczająco blisko planety.
Botanika[]
Niektórzy obywatele Narodu Ognia wykazują się dużą wiedzą botaniczną. Rina była mistrzynią zielarstwa i przekazała swoje umiejętności córce, Ursie. Ta, w zamian za ocalenie życia Zuko, stworzyła śmiertelną truciznę, która pozwoliła Ozaiowi zabić swojego ojca i przejąć tron[29].
Chemia i źródła energii[]
Naród Ognia posiada także wiedzę chemiczną, w tym umiejętność wytwarzania materiałów wybuchowych wykorzystywanych w fajerwerkach. Zna również podstawy mineralogii i używa paliw kopalnych – statki Marynarki Narodu Ognia są napędzane węglem, łatwopalnym minerałem.
Inżynieria i metalurgia[]
Wiertło Narodu Ognia jest przykładem naukowej pomysłowości.
Metalurgia jest najbardziej rozwiniętą dziedziną nauki w Narodzie Ognia i dawała mu przewagę podczas wojny stuletniej. Pozwalała tworzyć broń najwyższej jakości, a w połączeniu z zaawansowaną inżynierią umożliwiła budowę środków transportu, takich jak pancerniki, czołgi czy gigantyczne wiertło[30]. Przewaga ta była szczególnie widoczna na frontach Królestwa Ziemi, gdzie magowie ziemi nie potrafili kontrolować rafinowanego metalu. Zmieniło się to dopiero wtedy, gdy Toph Beifong odkryła sztukę magii metalu i rozpowszechniła ją wśród magów ziemi[31]. Wysiłek wojenny zwiększył znaczenie badań nad metalurgią – fabryki, jak ta w pobliżu wioski Jang Hui, specjalizowały się w produkcji metalowej broni[32].
Geografia[]
Naród Ognia posada również umiarkowaną wiedzę geograficzną. Zhao posiadał malowaną mapę świata, świadcząca o badaniach i znajomości ukształtowania kontynentów oraz terytoriów. Dzięki wojnie Naród Ognia dobrze zna obszary Królestwa Ziemi i Plemion Wody.
Medycyna[]
Naród Ognia dysponuje rozległą wiedzą medyczną. Istnieją tam ośrodki leczenia osób z problemami psychicznymi, takie jak ten, do którego trafiła Azula po agni kai o tron. Podobnie jak w Królestwie Ziemi, mieszkańcy znają również prozdrowotne właściwości herbaty oraz korzystają z relaksacyjnej jogi w gorących źródłach.
Zjednoczona Republika Narodów[]
Architektura[]
Dzięki unikalnej architekturze i zaawansowanej wiedzy w zakresie obróbki metali, Zjednoczona Republika poczyniła ogromne postępy w budownictwie. Bogactwo zasobów kraju pozwala na tworzenie wieżowców – konstrukcji wznoszących się pionowo, w odróżnieniu od bardziej konwencjonalnej, poziomej zabudowy. Wieże te górują nad resztą miasta i wyróżniają się konstrukcją przypominającą iglicę, zwieńczoną spiczastym szczytem. Zmieniły układ metropolii i zrewolucjonizowały gospodarkę, ponieważ przedsiębiorstwa i instytucje zajmują teraz mniej powierzchni, co pozwala na dalszy rozwój przemysłu.
Typowy podziemny obiekt Równościowców, znajdujący się w sieci tuneli, jest przykładem postępu w budownictwie podziemnym.
Zgodnie z uwarunkowaniami geograficznymi regionu, Zjednoczona Republika opracowała również most wiszący. Takie konstrukcje znajdują się nad kanałami wodnymi w całym Mieście Republiki i ułatwiają poruszanie się pojazdami. Wszystkie mosty mają charakterystyczny łuk, stanowiąc dowód na ogromny rozwój architektoniczny i naukowy miasta.
Kolejnym osiągnięciem jest rozległa sieć tuneli biegnących pod Miastem Republiki. Zaawansowana technologia budowlana pozwoliła na stworzenie tego systemu. Miasto dysponuje też rozwiniętą infrastrukturą transportową, w tym siecią tramwajową oraz garażami dla ciężarówek i motocykli.
Medycyna[]
Do roku 128 o.Z. medycyna rozwinęła się na tyle, że możliwe stało się wykonywanie poważnych zabiegów. Yakone, chcąc stworzyć nową tożsamość po ucieczce z więzienia, poddał się prymitywnej wersji operacji plastycznej, aby zmienić swój wygląd. Sugeruje to, że od zakończenia wojny dokonano wielu przełomów i odkryć w tej dziedzinie[33][34].
Metalurgia[]
Jeszcze przed oficjalnym powstaniem Zjednoczonej Republiki w regionie nastąpił znaczny postęp w technologii metalurgicznej: Yu Dao, najstarsza kolonia Narodu Ognia w Królestwie Ziemi już w 101 o.Z. wytwarzała najwspanialsze wyroby metalowe na świecie dzięki wspólnym wysiłkom kolonistów Narodu Ognia i mieszkańców Królestwa Ziemi[35].
Przed 128 o.Z. obróbka metali była na tyle rozwinięta, że umożliwiała produkcję mundurów i przewodów dla Policji Miasta Republiki, co pozwalało ich magom metalu na szybkie przemieszczanie się po mieście[36].
Mechaczołgi zostały opracowane przez Hiroshiego Sato w 170 o.Z.
Do 138 o.Z. postęp w metalurgii był już tak duży, że możliwa stała się produkcja samochodów[37].
Do roku 170 o.Z. wiedza z zakresu metalurgii posunęła się tak daleko, że mechaczołgi mogły być wykonywane z platyny i wyposażane w elektronikę pozwalającą na sterowanie nimi od wewnątrz[38].
Inne postępy[]
Wiedza ogólna z zakresu fizyki rozwinęła się na tyle, że promieniowanie i fale dźwiękowe przestały być tajemnicą[7].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Magpie Games, gra fabularna „Avatar Legends: The Roleplaying Game” — podręcznik podstawowy, luty 2022, s. 28.
- ↑ 2,0 2,1 „Awatar: Legenda Aanga”, Księga I: Woda, rozdział 17. „Północna Świątynia Powietrza” (17/61).
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga III: Ogień, rozdział 12. „Zachodnia Świątynia Powietrza” (52/61).
- ↑ „Legenda Korry”, Księga III: Zmiana, rozdział 12. „Wejście w pustkę” (38/52).
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga I: Woda, rozdział 3. „Południowa Świątynia Powietrza” (3/61).
- ↑ 6,0 6,1 „Awatar: Legenda Aanga”, Księga I: Woda, rozdział 1. „Chłopiec w górze lodowej” (1/61).
- ↑ 7,0 7,1 „Legenda Korry”, Księga II: Duchy, rozdział 10. „Nowa era duchowa” (22/52).
- ↑ 8,0 8,1 8,2 „Awatar: Legenda Aanga”, Księga II: Ziemia, rozdział 11. „Pustynia” (31/61).
- ↑ 9,0 9,1 Cały serial „Awatar: Legenda Aanga” i „Legenda Korry”.
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga III: Ogień, rozdział 10. „Dzień Czarnego Słońca, część 1: Inwazja” (50/61).
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga III: Ogień, rozdział 4. „Mistrz Sokki” (44/61).
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga I: Woda, rozdział 18. „Mistrz magii wody” (18/61).
- ↑ 13,0 13,1 „Awatar: Legenda Aanga”, Księga III: Ogień, rozdział 9. „Koszmary i marzenia” (49/61).
- ↑ Magpie Games, gra fabularna „Avatar Legends: The Roleplaying Game” — Wan Shi Tong's Adventure Guide, marzec 2022, s. 137.
- ↑ Komiks „Don't Blow It!”.
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga II: Ziemia, rozdział 14. „Miasto murów i tajemnic” (34/61).
- ↑ Powieść „The Rise of Kyoshi”, rozdział 9. „Desperate Measures”.
- ↑ Powieść „The Rise of Kyoshi”, rozdział 11. „The Inheritance”.
- ↑ Powieść „The Rise of Kyoshi”, rozdział 17. „Obligations”.
- ↑ Powieść „The Rise of Kyoshi”, rozdział 26. „The Challenge”.
- ↑ 21,0 21,1 Powieść „The Rise of Kyoshi”, rozdział 28. „Memories”.
- ↑ 22,0 22,1 „Awatar: Legenda Aanga”, Księga II: Ziemia, rozdział 2. „Jaskinia Dwojga Kochanków” (22/61).
- ↑ „Legenda Korry”, Księga III: Zmiana, rozdział 6. „Dawne rany” (32/52).
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga I: Woda, rozdział 13. „Błękitny Duch” (13/61).
- ↑ Powieść „The Rise of Kyoshi”, rozdział 24. „The Face of Tradition”.
- ↑ Magpie Games, gra fabularna „Avatar Legends: The Roleplaying Game” — Wan Shi Tong's Adventure Guide, marzec 2022, s. 148.
- ↑ The Lost Lore of Avatar Aang (angielski), zarchiwizowana zawartość biblioteki online na temat serialu, The Lost Lore of Avatar Aang - Character: Earth King.
- ↑ The Lost Lore of Avatar Aang (angielski), zarchiwizowana zawartość biblioteki online na temat serialu, The Lost Lore of Avatar Aang - Creature: Bosco.
- ↑ Komiks „The Search Part Two”.
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga II: Ziemia, rozdział 13. „Wiertło” (33/61).
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga II: Ziemia, rozdział 19. „Guru” (39/61).
- ↑ „Awatar: Legenda Aanga”, Księga III: Ogień, rozdział 3. „Malowana Pani” (43/61).
- ↑ „Legenda Korry”, Księga I: Powietrze, rozdział 11. „Trupy w szafie” (11/52).
- ↑ „The Legend of Korra—The Art of the Animated Series, Book One: Air”, s. 116.
- ↑ Komiks „The Promise Part One”.
- ↑ „Legenda Korry”, Księga I: Powietrze, rozdział 9. „Z przeszłości” (9/52).
- ↑ The Lost Lore of Avatar Korra (angielski), zarchiwizowane informacje z gry przeglądarkowej „Welcome to Republic City”, The Lost Lore of Avatar Korra - Future Industries.
- ↑ „Legenda Korry”, Księga I: Powietrze, rozdział 7. „Pokłosie” (7/52).